Archiwum Agencji Informacyjnej Solidarności Walczącej

Krótka historia punktu kolportażu AISW

Około 2/3 dokumentów dostępnych na tym portalu pochodzi z kolportażu Agencji Informacyjnej Solidarności Walczącej prowadzanego z punktu zlokalizowanego przy ulicy Ulanowskiego we Wrocławiu w latach 1985 – 1987.



Ten największy w owym czasie punkt kolportażu Solidarności Walczącej prowadziła 21 letnia Dorota Marcinkowska, ps. Danuśka (obecnie Dejneka), która mieszkała w bloku przy Ulanowskiego ze swoją mamą. Jesienią 1984 Andrzej Myc dokonał pierwszego kontaktu ze strony Solidarności Walczącej z Danusią, a następnie Cezary Lesisz złożył jej propozycję poprowadzenia punktu kolportażu SW. Punkt rozpoczął działalność w 1985 roku i bezpośrednio za regularny kolportaż byli odpowiedzialni rówieśnicy Danusi studenci Politechniki Wrocławskiej: Rafał, Włodek i Wojtek (ponadto okazjonalnie Józek i Radek). Do punktu przy Ulanowskiego dostarczano m.in. drukowane w drukarni offsetowej czasopisma „Solidarność Walcząca” oraz „Biuletyn Dolnośląski”, które były rozprowadzenie do kilkunastu lokali kolportażowych na terenie Wrocławia. Stamtąd były następnie kolportowane na terenie całego kraju, w tym m.in. do oddziałów Solidarności Walczącej w Poznaniu, Szczecinie i Katowicach. Jednocześnie do punktu docierały wydawnictwa z oddziałów SW oraz innych struktur podziemnych z terenu całego kraju. Z tych fizycznie dziesiątek kilogramów dostaw Danusia tworzyła zestawy prasy, książek i znaczków, które były dostarczane do punktów kolportażowych. W efekcie takiej organizacji kolportażu następowała wymiana wydawnictw podziemnych pomiędzy różnymi regionami Polski. Tylko na terenie Wrocławia, w ramach sieci kolportażu obsługiwanego z punktu przy ul. Ulanowskiego, zaangażowanych było około 70 członków i sympatyków Solidarności Walczącej.

Stosowane zasady konspiracji

Działalność kolportażu prowadzona była ze skrupulatnym przestrzeganiem m.in. następujących zasad konspiracji:

1. Używanie pseudonimów i unikanie rozmów na tematy umożliwiające identyfikację tożsamości.
2. Wprowadzenie tajnego systemu sygnalizacji zezwalającego albo zakazującego wejście do punktu.
3. Stosowanie tzw. tras sprawdzeniowych (w celu wykrycia potencjalnego „ogona”) oraz ograniczenie wejść do punktu do niezbędnego minimum.
4. Osłona kontrwywiadu Solidarności Walczącej polegająca skanowaniu częstotliwości radiowych używanych przez Służbę Bezpieczeństwa i informowaniu o zagrożeniach.
5. Zakaz afiszowania się ze swoją działalnością konspiracyjną wśród znajomych, a nawet w najbliższej rodzinie.
6. Ograniczenie angażowania się w różnego rodzaju „zadymy”, aby rutynowa kontrola, czy przypadkowe zatrzymanie nie spowodowało wpadki całej struktury.