Archiwum Agencji Informacyjnej Solidarności Walczącej

Krótka historia punktu kolportażu AISW

Dokumenty udostępnione na tym portalu pochodzą głównie z konspiracyjnej centrali kolportażu Agencji Informacyjnej Solidarności Walczącej, która znajdowała się przy ulicy Ulanowskiego we Wrocławiu i funkcjonowała w latach 1985 – 1987.

Ten jeden z największych punktów kolportażu Solidarności Walczącej prowadziła 21 letnia Dorota Marcinkowska-Dejneka (Danusia). Punkt mieścił się w mieszkaniu jej mamy w bloku przy Ulanowskiego. Jesienią 1984 Andrzej Myc, jako wysłannik Solidarności Walczącej, nawiązał pierwszy kontakt z Danusia. Następnie Cezary Lesisz zaproponował jej poprowadzenie centrali kolportażu SW. Regularny kolportaż rozpoczął się w 1985 roku i był realizowany przez rówieśników Danusi, studentów Politechniki Wrocławskiej: Jarosława Tomkiewicza (Rafał), Jerzego Surmę (Włodek) i Przemysława Cieszyńskiego (Wojtek). Do punktu przy Ulanowskiego dostarczano m.in. drukowane w drukarni offsetowej czasopisma „Solidarność Walcząca" oraz „Biuletyn Dolnośląski", które to były transportowane do kilkudziesięciu konspiracyjnych punktów (mieszkań) na terenie Wrocławia. Następnie stamtąd były rozprowadzane przez sieć kolporterów, na terenie całego kraju, w tym m.in. do oddziałów Solidarności Walczącej w Poznaniu, Szczecinie i Katowicach. Jednocześnie w "drugą stronę", do punktu przy Ulanowskiego docierały wydawnictwa z oddziałów SW oraz innych struktur podziemnych niemal z całej Polski. Z tych fizycznie dziesiątek kilogramów "bibuły" Danusia tworzyła zestawy prasy, książek i znaczków, które były dostarczane do punktów kolportażowych. W efekcie takiej organizacji kolportażu następowała wymiana wydawnictw podziemnych pomiędzy różnymi regionami Polski. Tylko na terenie Wrocławia, w ramach sieci kolportażu obsługiwanej z centrali zarządzanej przez Danusię, zaangażowana było niemal setka członków i sympatyków Solidarności Walczącej.

Stosowane zasady konspiracji

Działalność kolportażu prowadzona była ze skrupulatnym przestrzeganiem m.in. następujących zasad konspiracji:

1. Używanie pseudonimów i unikanie rozmów na tematy umożliwiające identyfikację tożsamości.
2. Wprowadzenie tajnego systemu sygnalizacji zezwalającego albo zakazującego wejście do punktu.
3. Stosowanie tzw. tras sprawdzeniowych (w celu wykrycia potencjalnego „ogona”) oraz ograniczenie wejść do punktu do niezbędnego minimum.
4. Osłona kontrwywiadu Solidarności Walczącej polegająca skanowaniu częstotliwości radiowych używanych przez Służbę Bezpieczeństwa i informowaniu o zagrożeniach.
5. Zakaz afiszowania się ze swoją działalnością konspiracyjną wśród znajomych, a nawet w najbliższej rodzinie.
6. Ograniczenie angażowania się w różnego rodzaju „zadymy”, aby rutynowa kontrola, czy przypadkowe zatrzymanie nie spowodowało wpadki całej struktury.